Margir benda á að megingagnrýni á þróun ferðaþjónustunnar varði sein viðbrögð opinberra aðila og einkageirans við álaginu.
Byggðir, bæir, borgin og ólíkir geirar samfélagsins hafa misvel skilgreinanleg þolmörk frammi fyrir þjónustuhlutverki sínu; ekki bara ein heldur mörg. Íbúar bæja og héraða persónuleg þolmörk, annað atvinnulíf en ferðaþjónusta hefur þolmörk og innviðir hafa þolmörk o.s.frv. Þar í blandast ólíkar skoðanir á hvað er réttara en annað þegar ferðaþjónustulestin æðir áfram, sífellt hraðar. Það er flókið verk að búa þannig um að þessi þolmörk séu sæmilega ljós og í samræmi við lýðræði. Til þess þarf frumkvæði einkaaðila, samtaka og umfram annað: Stjórnvalda á stigi sveitastjórna og ríkisvalds.
Þolmörk umhverfis, bæði þess manngerða og náttúrunnar, eru líka til. Allar umhverfisnytjar og þá sér í lagi náttúrunytjar hafa sín þolmörk. Um þau hefur þegar verið rætt en þau sjaldan tengd við raunveruleikann, þ.e. blússandi fjölgun dýrmætra ferðamanna sem verða sennilega nær áttfaldur fjöldi fullorðinna landsmanna við árslok 2016 og 2,4M á næsta ári.
Vegvísir í ferðaþjónustu (október 2015) sem Samtök ferðaþjónustunnar og Atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið stóðu að er einungis grunnur að stefnu; langur verkefnalisti. Stefnan sjálf verður til þegar unnið er úr þessum vegvísi, hann bundinn áætlunum, hengdur verðmiði á mikilvæg atriði og ákveðið hvernig peninganna er aflað. Lítið hefur enn sést til þess alls og er þá ekki gert lítið úr auknum fjárveitingum eða nýjungum. Heildina vantar. Inn í alla þá vinnu verður að flétta þolmörkum. Fyrsta skrefið er að viðurkenna að ferðaþjónusta lýtur ekki ósvipuðum takmörkum og aðrar náttúru- og samfélagsnytjar – ef við viljum halda uppi fjölbreyttu mannlífi, fjölbreyttri atvinnu og áhugaverðu náttúruumhverfi. Annað skrefið felst í að ræða og ákvarða aðferðir við að stýra uppbyggingunni jafnt sem álagi á fólk og umhverfi.
Sjálfbær ferðaþjónusta er markmið, ekki satt?
Ari Trausti Guðmundsson skipar 1. sæti á lista VG í Suðurkjördæmi.