Fjölbrautaskóli Suðurlands á Selfossi er einn fjölmennasti vinnustaður Suðurlands og „þegar á heildina er litið þá er enginn vinnustaður okkur dýrmætari.“
Þetta segir Hjörtur Þórarinsson, fyrrum skólanefndarformaður FSu og formaður Hollvarðasamtaka skólans, í grein sem birt er á vef skólans í tilefni af 30 ára afmæli hans í dag, 13. september 2011.
Grein Hjartar má lesa hér að neðan.
_______________________________________
Umræður, undirbúningur og setning grunnskólalaga 1974 hleypti mikill umræðu af stað í þjóðfélaginu.
Menningarþörf fór ört vaxandi. Veitt var heimild í lögum frá 1973 til stofnunar fjölbrautaskóla í Reykjavík til reynslu. Þar var til viðbótar ein grein sem veitti öðrum heimild fyrir slíkri starfsemi. Ríkið hafði fram til þessa kostað framhaldsnámið í menntaskólunum. Með stofnun fjölbrautaskólanna urðu sveitarfélögin þátttakendur í stofnun og rekstri. Aðild sveitarfélaganna hleypti nýjum krafti í framhaldsskólana. Kostnaðarskipting var ákveðin að ríkið greiddi 60%. en sveitarfélögin 40%
Alþingismenn Suðurlands
Á haustþingi 1972 fluttu tveir alþingismenn Suðurlandskjördæmis þeir Ágúst Þorvaldsson og Ingólfur Jónsson lagabreytingafrumvarp um menntaskóla. Samkvæmt því skyldi stofna menntaskóla á Austurlandi og annan á Selfossi. Flutningsmenn höfðu ekki í huga hefðbundinn bóknámsskóla heldur „valgreinaskóla“ sem byggi ungt fólk undir þátttöku í atvinnulífinu og hagnýt störf eins og segir í greinargerðinni
Sýslunefndir
Allt frá árinu 1972 höfðu sýslurnar þrjár og Selfosshreppur unnið saman að uppbyggingu Iðnskólans á Selfossi. Hinn 12. okt. 1978 gerðu þessir eignaraðilar, þ.e. Menntamálaráðuneyti, Selfosskaupstaður og sýslurnar þrjár með sér samning um uppbyggingu verknámshúss á Selfossi með kostnaðarskiptingu 60:40%. Síðan gerðist það 17. jan. 1983 að sýslunefndir Árnes-. Rangárvalla- og Vestur Skaftafellssýslna gerðu rekstrar- og stofnkostnaðarsamning við Bæjarstjórn Selfoss. Í apríl 1983 hóf ný skólanefnd störf. Í nefndinni voru Hjörtur Þórarinsson, Jón Guðbrandsson og Ólafur Helgi Kjartansson frá Selfossbæ. Páll Lýðsson og Garðar Hannesson frá Árnessýslu, Böðvar Bragason frá Rangárvallasýslu og Einar Oddsson og nokkru síðar Sr. Sigurjón Einarsson frá V-Skaftafellssýslu. Þessi samstarfssamningur var eðlilegt framhald af góðu samstarfi sýslufélaganna. Samstarf sýslunefnda og hreppsnefnda var traust og náin. Þessir aðilar höfðu það markmið að koma fjölbrautanáminu í örugga uppbyggingu til heilla fyrir íbúa héraðsins. Það kom einnig til álita að taka þetta samstarf á vegum Samtaka sveitarfélaga (SASS), en að vel athuguðu máli einfaldaði það alla framkvæmd að taka samninginn á vegum sýslunefndanna. Allir voru fúsir til framkvæmdanna.
Samtök sunnlenskra sveitarfélaga
Samtök sunnlenskra sveitarfélaga voru stofnuð 12 apríl 1969 Markmið þeirra var að vinna að hagsmunamálum sveitarfélaganna í Suðurlandskjördæmi einkum í atvinnu-, efnahags-, mennta-, skipulags-, samgöngu- og félagsmálum
Á aðalfundi 1970 var á dagskrá: Skólamál kjördæmisins. Iðnfræðslan á Suðurlandi og nýjar námsbrautir við gagnfræðaskólanna. Á aðalfundi 1973 var á dagskrá að starfrækja Fjölbrautaskóla á Suðurlandi Á aðalfundi 1980 var til umræðu Fjölbrautaskóli á Selfossi og Vestmannaeyjum og samstarf við aðra skóla. Á aðalfundi 1983 var á dagskrá Fjölbrautaskólinn og tengsl við aðra skóla, fiskvinnslu-, vélstjórnar-, íþrótta-, hússtjórnar- og búnaðarbraut og á aðalfundi 1984 er látin í ljós ánægja með FSu. En löggjöf um framhaldsskóla vantar.
Fræðsluráð Suðurlandskjördæmis
Á aðalfundi 1974 kaus SASS í fræðsluráð kjördæmisins. Fræðsluráðið beitti sér fyrir framgangi þeirra málefna sem samþykkt voru hjá SASS Á þeim vettvangi undir stjórn Jóns R. Hjálmarssonar fræðslustjóra var stöðugt unnið við undirbúning samþykktar frá aðalfundinum 1973 og fylgt eftir við öll tækifæri í héraði og í Menntamálaráðuneyti. Á fundi Fræðsluráðs 18. febr. 1980 var samþykkt „að gengið yrði formlega frá stofnun Fjölbrautaskóla á Suðurlandi“ Þessi samþykkt var send Bæjarstjórn Selfoss með þeirri ósk að Bæjastjórnin vinni áfram að framgangi málsins
Bæjarstjórn Selfoss
Bæjarstjórn Selfoss tók forystu að stofnun Fjölbrautaskólans og rak hann á eigin ábyrgð fyrstu 2 árin. Skólanefnd voru kosin á apríl 1981 hana skipuðu Hjörtur Þórarinsson, Óli Þ. Guðbjartsson og Steingrímur Ingvarsson. Þrjár stofnanir mynduðu kjarnann í þessum nýja skóla. Iðnskólinn á Selfoss, sameign sýslufélaganna á Suðurlandi, Öldungadeildin í Hveragerði og Framhaldsdeild Gagnfræðaskólans á Selfossi. Kennsluhúsnæði var á mörgum stöðum og hlupu nemendur á milli skólastofanna. Þar kom upp nafnið Hlaupabrautaskólinn. Heimir Pálsson var ráðinn skólameistari og hann starfaði í 2 ár. Dr. Maggi Jónsson var ráðinn hönnuður skólans.
Bygging skólans
Það væri langur kafli í sögu skólans að rekja byggingarsöguna og öflun fjár til þessarar framkvæmdar. Strax á næsta ári var valin byggingarnefnd, sem starfaði í umboði skólanefndar. Þar unnu næstum samfleytt allan tímann. Erlendur Hálfdánarson, fjármálastjóri, Guðmundur Sigurðsson form. nefndarinnar, Guðmundur Kr. Jónsson byggingastjóri og Garðar Hannesson. Byggingarsagan skiptist í þrennt. Aðalbyggingunni var skipt í tvo áfanga og síðasti stóri áfanginn var íþróttahúsið Iða Samningar við ríkið tók mikinn tíma. Þeir gagnrýndu vandlega teikningar af þessu nýstárlega húsi, sem Dr. Maggi Jónsson lagði fyrir þá.
Brátt fór að gæta óþolinmæði meðal starfsmanna skólans yfir því hversu erfitt var að sinna kennslunni. Kennslan fór fram á mörgum stöðum og gerði allt starfið erfitt. Kennslustaðir urðu flestir 9 á Selfossi. Gerð var framkvæmdaáætlun haustið 1985 um að kennsla gæti hafist í nýju húsi 1. okt 1986. Á fjárlögum 1986 var það naumt skammtað, að engin von var um að það tækist. Heildar fjárþörfin var 80 milljónir. Þá var farin sú leið að eignaraðilar samþykktu lántöku allt að 50 milljónir. Lánið fékkst hjá Iðnaðarbankanaum. Það tók formann skólanefndar 3 klst. að undirrita 500 skuldabréf hvert á 100.000, kr. Þessi lántaka leysti málið. Bygging hússins fór á fullt skrið. Tekinn var fyrir helmingur af heildarbyggingunni Odda. Skuldabréfin voru seld eftir því sem byggingunni miðaði áfram. Flutt var inn í nýja skólann 10, jan. 1987. Gleðin var mikil þegar hlaupabrautinni var lokað og kennslan hófst í Þessari glæsilegu byggingu.undir stjórn Þórs Vigfússonar.
Áhrif skólans á samfélagið
Það er erfitt að meta og verðleggja þau miklu áhrif sem skólinn hefur haft og mun hafa á samfélagið. Menntunin verður aldrei metin til fjár. Búseta ungmenna í foreldrahúsum lengdist a.m.k. um 4 ár. Kostnaður heimila vegna menntunar ungmenna lækkaði. Á annað hundrað manns hafa þarna atvinnu. Margfeldis áhrifin eru mikil sem tengjast þessari starfsemi. Starfsmenn skólans hafa flutt inn mikla þekkingu sem nýtist í héraðinu. Menningarleg áhrif eru stöðugt að vaxa og koma í ljós. Háskólamenntunin er að festa rætur í skjóli þess umhverfis sem Fjölbrautaskólinn hefur skapað á þessum 30 árum. Nemendur skólans hafa myndað félagsleg tengsl sín á milli. Þessi tengsl munu efla samkennd og samstöðu þessa unga fólks, sem er að setjast hér að og taka forystu á mörgum sviðum í atvinnulífi Suðurlands. Þessi stofnun er einn fjölmennasti vinnustaður á Suðurlandi og þegar á heildina er litið þá er enginn vinnustaður okkur dýrmætari en Fjölbrautaskóli Suðurlands.
Hjörtur Þórarinsson.