Sveitarstjórnir Bláskógabyggðar og Hrunamannahrepps lýsa yfir vonbrigðum með vinnulag umhverfis- og auðlindaráðherra varðandi friðlýsingu vatnasviðs Jökulfalls og Hvítár.
Ráðherra undirritaði í síðustu viku friðlýsingu vatnasviðs Jökulfalls og Hvítár gegn orkuvinnslu í samræmi við lög um verndar- og orkunýtingaráætlun. Jökulfallið myndast við sameiningu nokkurra kvísla úr Hofsjökli norðan Kerlingafjalla og markar hreppamörk Bláskógabyggðar og Hrunamannahrepps og það sameinast svo Hvítá rétt ofan við Gullfoss.
Bláskógabyggð og Hrunamannahreppur sendu frá sér sameiginlega fréttatilkynningu í dag þar sem forsaga málsins er rakin.
Fráleitt að miða við vatnasvið alls svæðisins
„Fyrir þremur árum, eða í september 2018, kynnti Umhverfisstofnun tillögu sína að friðlýsingu vatnasviðs Jökulfalls og Hvítár með vísan til friðlýsinga í verndarflokki rammaáætlunar. Eftir fund með umhverfisráðherra og fulltrúum Umhverfistofnunar gerðu sveitarstjórnir Bláskógabyggðar og Hrunamannahrepps athugasemdir við friðlýsingaráformin, þar sem fráleitt væri að miða við vatnasvið alls svæðisins og leggja það undir friðlýsingu,“ segir í fréttatilkynningunni en sveitarstjórnirnar töldu túlkun Umhverfisstofnunar og ráðherra á friðlýsingarákvæðum náttúruverndarlaga allt of víðtæka og að þær ættu ekki við um friðlýsingu heilu vatnasviðanna, heldur þeirra svæða sem falla í verndarflokk rammaáætlunar.
Beiðni sveitarfélaganna að engu höfð
Rammaáætlun tekur ekki til vatnasviðs Jökulfalls og Hvítár, heldur til Gýgjarfossvirkjunar og Bláfellsvirkjunar. Töldu sveitarstjórnarirnar því að lagastoð skorti fyrir svo víðtækri friðlýsingu og lögðu til að hún næði aðeins til árfarvegs Hvítár og Jökulfalls, sem þessar virkjanir hefðu haft áhrif á og þau lónstæði sem hefðu þurft til að afla þessum tveimur virkjunarkostum orku. Friðlýsingin næði ekki til annarra hluta þess svæðis sem afmarkað var á uppdrætti sem fylgdi tillögunni, enda hefði friðlýsing á grundvelli náttúruverndarlaga engan tilgang utan árfarvegs viðkomandi vatnsfalla.
„Þrátt fyrir þetta var tillagan látin fara óbreytt áfram í stjórnkerfinu og beiðni sveitarfélaganna um að málið yrði tekið upp að nýju að engu höfð. Tillagan lá síðan óhreyfð á borði umhverfisráðherra í þrjú ár, allt þar til í síðustu viku. Sveitarstjórnir Bláskógabyggðar og Hrunamannahrepps lýsa yfir vonbrigðum með þetta vinnulag og ítreka þá skoðun sína að friðlýsing heilu vatnasviðanna hafi ekki haft nauðsynlega lagastoð. Mikilvægt er að almenn sátt sé um hvaða staðir og svæði skuli friðlýst,“ segir ennfremur í tilkynningunni.