Fyrstu bækur nýs árs eru komnar í verslanir en bókaútgáfan Sæmundur á Selfossi dreifir þessa dagana tveimur harla ólíkum bókum sem báðar munu þó gleðja lestrarhesta og vera kærkomnar á skiptibókamarkaðinn.
Piltur og stúlka
Annarsvegar er hér um að ræða nýja útgáfu af Pilti og stúlku þar sem endurprentuð er í fyrsta sinn upprunaleg gerð bókarinnar eins og hún birtist í frumútgáfunni vorið 1850.
Útgáfan nú er í tilefni af 150 ára ártíð Jóns Thoroddsen en um leið eru 200 ár frá fæðingu skáldsins. Már Jónsson prófessor í sagnfræði sem er fjórði maður frá Jóni hafði veg og vanda af útgáfunni og ritar greinargóðan inngang um tilurð þessarar fyrstu nútíma skáldsögu Íslendinga og höfund hennar.
Í bókarauka eru birtir nokkrir textar eftir Jón Thoroddsen, þar á meðal brot úr skáldsögu sem hann lauk aldrei við. Jafnframt birtist hér áður óþekkt gerð tveggja vinsælla kvæða Jóns, Vögguvísu og Búðarvísna, sem eru í Pilti og stúlku en hafa nú fundist í eldri útfærslu í handritum.
Stalín – ævi og aldurtili
Ævisaga Stalíns eftir rússneska sagnfræðinginn og sjónvarpsmanninn Edvard Radzinakij þykir hin merkasta af öllum þeim fjölda ævisagna sem komið hafa út um hinn goðumlíka harðstjóra. Bókin er í senn afrakstur eigin reynslu höfundar og áratuga rannsókna sem dregið hafa fram í dagsljósið ýmis áður óþekkt atriði sögunnar. Þar má nefna samspil Stalíns og keisarastjórnarinnar á árunum fyrir byltingu, trúarlegar tilvísanir í harðstjórn Stalíns og pólitískum hreinsunum, útrýmingu lenínistanna í uppbyggingu ríkisins, kaldrifjaðan undirbúning þriðju heimsstyrjaldarinnar og að lokum frásagnir af dularfullum dauða hins goðumlíka einræðisherra.
Í bók Radzinskijs birtist Stalín ekki einasta sem takmarkalaus harðstjóri heldur einnig sem ótrúlega fær stjórnmálamaður, sem teflir flókna skák þar sem hann einn hefur stjórn á skákborðinu. Ekki bara þegar hann á við undirsetta og hrædda samstarfsmenn heima í Sovétríkjunum, heldur einnig þegar á skákborði hans eru þjóðarleiðtogarnir Hitler, Churchill og Roosevelt.
Þannig setur höfundur árás Þjóðverja á Sovétríkin í nýtt samhengi og dregur fram miskunnarlausa stjórnkænsku Sovétleiðtogans í samstarfi hans við Vesturveldin á stríðsárunum og á árunum fyrst eftir stríð. Í meðförum Radzinskijs verða hinar endalausu bakstungur og aftökur innan Kremlarmúra ekki bara frásögn af blóðþorsta og djöfulskap, heldur einnig sannfærandi lýsing á lífi þess sem er ekkert heilagt í sókn sinni eftir alræðisvaldi, jafnt heima fyrir og á heimsvísu.
Edvard Radzinskij rithöfundur er fæddur í Moskvu 1936 og hefur ritað fjölda bóka um söguleg efni. Auk bóka um Stalín hefur hann skrifað ævisögur Raspútíns og Rússlandskeisaranna Nikulásar II. og Alexanders II. Haukur Jóhannsson þýddi.